Alevi Islam 

Ehli Beytin Türkçe anlamı Ev halkıdır. Bu ev halkı herhangi bir evin halkı değil, peygamber efendimizin ev halkı anlamındadır. Yani peygamber efendimizin evinde yaşamını sürdüren ve oradan ahlak-edep terbiyesi gören kişilerdir.

Ehli Beytin kimlerden oluştuğuna dair Alevi ve Sünni temel kaynaklarında ittifak mevcuttur. Sünni ana kaynaklarının ezici bir çoğunlukla aktardıkları haberlere göre Ehli Beyt imamı Ali, peygamber efendimizin kızı Hz. Fatıma, Hz. Ali ve Hz. Fatıma’nın oğulları Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’den ibarettir. (1*dipnot 3* ile aynıdır) Peygamber efendimiz ona çok yakın olan Hz. Selman’ı da Ehli Beytinden saymıştır.

​

Ehli Beytin Kuran’daki yeri ve bilgisine dair örnekler: Ehli Beyt ve Kuran, Kuran ve Ehli Beyt bağı

​

Ahzab suresi ayet 33:

“Ey Ehli Beyt, muhakkak ki Allah, sizden her türlü günahı ve kötülüğü gidermek ve sizi tertemiz kılmak ister!” 

Bu ayeti kerime indiğinde Hz. Muhammed (s.a.a.s.), Hz. Ali, Hz. Fatima, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’i kendi abasının (elbisesinin) altına alarak şöyle buyurdu: 

“Ey Allah’ım, bunlar benim Ehli Beyt’im ve seçkinlerimdir; onlardan her türlü olumsuzluğu ve kötülüğü gider ve onları tertemiz kıl!” (3*) 

​

Bu ayet Ehli Beytin, Hz. Ali, Hz. Fatıma, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’in, her türlü günahlardan ve kötülüklerden arınmış olduklarını ifade etmektedir. Yani Ehli Beyt yalan söylemez, kendi menfaati uğruna çalışmaz, kimseye zulmetmez, fitne yapmaz, kimsenin hakkına tecavüz etmez, taraftarlık yapmaz her türlü günahtan ve kötülükten uzaktır. 

Ehli Beytin yapısı hak ve adaleti özünde taşır ve bunu her alanda ve her zaman hayata geçirir. Ehli Beyt bilgi açısından sonsuz bir donanıma sahiptir. Aksi takdirde hak ve adaletin oluşmasını sağlayamaz. Bu durumda Ehli Beytin devletin başına geçip halkı yönetmesi ve yönlendirmesi, halk açısından en doğrusu ve en verimlisidir. Halkın eğitimini hakkıyla yapabilecek ve bunu yapmaya yardımcı olabilecek en üstün niteliğe sahip olan Ehli Beyt’tir. 

​

Ahzab suresi ayet 56:  

“Allah ve melekleri peygambere çok salavatta (duada) bulunurlar. Ey inanalar! Siz de peygambere salavatta (duada) bulunun ve tam bir teslimiyetle selam verin!” 

Peygamber efendimiz bu ayeti ashabına okuduğunda, ashabı ona dediler ki: 

“Ey Allah’ın elçisi! Sana nasıl selam vereceğimizi bildik lakin sana nasıl duada (salavatta) bulunacağımızı bilmiyoruz!” 

Peygamber efendimiz cevap olarak buyurdu ki: 

“Bana yapacağınız duanızda şöyle deyin:  Ey Allah’ım! Salavatını (hayır duanı) ve bereketini İbrahim’e (s.a.a.s.) ve İbrahim’in Ehli Beytine kıldığın gibi, Muhammed’e (s.a.a.s.) ve Ehli Beytine de kıl! Sen övülmeye layık ve yücesin.” (4*)

​

Bu ayetin tefsirini yapan en saygın Sünni kaynakları, Ehli Beytin aynı zamanda Âl-i Muhammed olarak anıldığını ve bilindiğini vermektedir. 

Ehli Beytin bu ayetteki özelliği bütün Müslümanların ibadet esnasında peygamber efendimize yapılan salavat duasına ortak olmalarıdır. Her Müslüman peygamber efendimize salavat duası yaptığında Ehli Beyti de bu duaya ortak etmesi istenmiştir. Bu durum Ehli Beytin yüceliğini bir daha teyit etmektedir. Ehli Beyt herhangi bir toplum değildir. Ehli Beyt ibadetin içinde yeri olan yüce kişilerden ibarettir. Peygamber efendimizin etrafında yaşayan ashabın bu özelliğe sahip olmadığını bilmek gerekir. Bu gibi yüceliğe sahip olan Ehli Beyt ve bu yücelikten mahrum olan ashap bir olamaz.

Şafii mezhebinin imamı olarak kabul edilen ve 204 hicri yılında vefat eden Muhammed ibn İdris eş-Şafii bir şiirinde şöyle demiş:  

“Ey Ehli Beyt! Size namazında dua etmeyenin namazı kabul olunmaz!“ (5*) 

​

Âl-i İmrân suresi, ayet 59-61:

“Allah nezdinde İsa’nın durumu, Âdem’in durumu gibidir. Allah onu topraktan yarattı. Sonra da ona “Ol!” dedi ve oluverdi. (Hz. İsa’nın hususunda) gerçek (doğru olan), Rabbinden gelendir (Hristiyanların iddia ettikleri değildir). Bu hususla ilgili şüpheye düşenlerden olma. Sana bu ilim geldikten sonra seninle bu konuda çekişenlere (Hristiyanlara) de ki: Gelin, oğullarımızı ve oğullarınızı, kadınlarımızı ve kadınlarınızı çağıralım, biz bizzat gelelim, siz de gelin. Ondan sonra da dua edelim ve Allah’ın lanetini (Hz. İsa konusunda) yalancılara havale edelim.” 

Peygamber Hz. Muhammed (s.a.a.s.) Hristiyan heyeti ile karşılıklı yemin etmek için yanına oğulları yerine torunları Hz. Hasan’ı ve Hz. Hüseyin’i, kadınları yerine kızı Hz. Fatıma’yı ve kendisinin nefsi beraberinde Hz. Ali’yi almıştı. (6*) 

​

Kuran’da anlatılan bu olayda Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’in peygamber efendimizin oğulları makamında oldukları sonucu çıkmaktadır. Bu ayetlere göre Hz. Ali efendimiz de peygamber efendimizin nefsi/özü makamındadır. Şanı yüce Allah Kuran’da buyurdu ki:

“Şüphe yok ki Allah, Âdem’i, Nuh’u, İbrahim soyunu ve İmrân soyunu seçti, âlemlere üstün kıldı. Birbirinden türemiş bir soydur onlar.” (Âl-i İmrân suresi: 33-34)

Önceki peygamberlerin soyu şanı yüce Allah tarafından seçilmiş ve o zamanda yaşayan bütün insanlardan daha yüce kılınmıştır. Aynı şekilde peygamber efendimizin oğulları makamında olan Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin de şanı yüce Allah tarafından seçilmiş ve geri kalan bütün insanlardan daha yüce kılınmıştır. Hz. Muhammed’in (s.a.a.s) vefatından sonra bir peygamberlik söz konusu olsaydı hiç şüphesiz Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin peygamber olurlardı. Aynı şey Hz. Ali için geçerlidir, nitekim kendisi peygamber efendimizin nefsi/özü makamındadır. Hz. Ali, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin peygamber değillerdir ama bir peygamberin yüceliklerine sahiptirler. Kendileri de önceki peygamberlerin soyu gibi şanı yüce Allah tarafından seçilmiş ve bütün insanların üzerinde yüce kılınmıştır. Devletin başına yönetime geçmesi gereken, halka gereken eğitimi-öğretimi sunabilecek en yüce merci kendileridir. 

 

 Şanı yüce Allah Şura suresi 23. Ayetinde şöyle buyurdu:

“De ki: Sizden (peygamberlik hizmetime) karşılık bir ücret istemiyorum, istediğim, ancak yakınlarıma sevgi, saygı ve samimiyettir. Kim bir iyilik işlerse onun sevabını fazlasıyla veririz. Şüphesiz Allah bağışlayan, şükrün karşılığını verendir.” 

Peygamber efendimize bu ayette anılan yakınlarının kim oldukları sorulduğunda buyurdu ki:

“Ayette anılan yakınlarım Ali, kızım Fatima ve oğulları Hasan ve Hüseyin’dir.” (7*)

​

Kuran ve Ehli Beyt bağı konusunda Alevi kaynaklar daha ayrıntılı ve geniş bilgi vermişlerdir. Bu bilgilerin doğruluğunu onaylayan Sünni bilginler de mevcuttur, Hicri 110 yılında vefat eden Sünni bilginlerinden Ebu Bekir Muhammed bin Sîrîn el-Basri, yukarıda yaptığım açıklamayı destekleyen bir ifade vermiştir, dedi ki: 

“Ali, Kuran’ı ayetlerin iniş sebebiyle beraber yazmıştı. O kitap bulunsaydı içinde çok ilim bulunurdu !” (8*)

​

Ashabın içinde Kuran bilgisine sahip olduğu kabul edilen Hz. Abdullah bin Mesud’un şöyle dediği aktarılmış:

“Kuran yedi harf (okunuş şekli) üzere inmiştir. Her harfin de zahir (açık, belli) ve batin (gizli, görünmeyen) tarafları vardır. Ali bin Ebi Talib’te bu harflerin hem zahiri ve hem de batini ilmi vardır.” (9*)

​

İmamı Ali efendimize “Bilmiyorsanız zikir ehline sorunuz”(*Nahl suresi: 43.) ayeti hakkında sorulduğunda buyurdu ki:

“Allah’a yemin olsun ki biz zikir ehliyiz, biz ilim ehliyiz, biz ayetlerin zahir (tefsir) ve batin (tevil) manasının kaynak yeriyiz! Allah’ın elçisi Muhammed’in, Allah’ın duası ve selamı ona ve Ehli Beytine olsun, şöyle dediğini duydum: Ben ilim şehriyim Ali de kapısıdır. İlmi isteyen kapısına gelsin!” (10*)

​

İmamı Ali efendimiz, Musaffah el-‘Âmiri adındaki bir kişiye hitaben şöyle buyurdu:

“Ey ‘Âmir oğullarından olan kardeşim! Allah’ın ve elçisi Muhammed’in söylediklerini bana sor! Biz Ehli Beyt, Allah’ın ve elçisi Muhammed’in söylediklerini en iyi bilenleriz!” (11*)

​

İmamı Ali efendimiz buyurdu ki:

“Gece ve gündüz, Allah’ın elçisi/Hz. Muhammed’in, Allah’ın selamı ve duası ona ve Ehli Beytine olsun, yanına giriyordum. Ona sorduğumda cevap verirdi ve sustuğumda kendisi bana anlatırdı. Ona inen her ayeti muhakkak okudum, tefsirini ve gizli olan manasını (tevilini) öğrendim. Allah’ın elçisi, bana öğrettiklerini unutmamam için Allah’tan dua etti. Haram, helal, emir, yasak, itaat ve asilikle ilgili ne kadar bilgi varsa, hepsi hafızamda kaldı, hiçbir şeyi unutmadım. Allah’ın elçisi elini göğsüme koyarak dedi ki: Ey Allah’ım! Kalbini ilim, anlama gücü, hikmet ve nur ile doldur. Bunun üzerine bana hitaben dedi ki: Şanı yüce Allah bana haber verdi ki, senin hakkında ondan dua ettiğimi kabul etti.” (12*)

​

İmamı Ali efendimiz buyurdu ki:

“Allah’a yemin olsun ki bana her sorduğunuza cevap vereceğim! Bana Allah’ın kitabından (Kuran’dan) sorunuz! Allah’a yemin olsun ki her ayetin ne için, gece mi gündüz mü, düzlükte mi, dağlıkta mı indiğini size haber vereyim!” (13*)

​

İmamı Ali efendimiz buyurdu ki:

“Allah’ın elçisi Muhammed, Allah’ın duası ona ve Ehli Beytine olsun vefat ettiğinde, iki kapak arasındaki ayetleri bir araya getirmeden sırtımdaki üstlüğümü çıkarmayacağıma dair yemin ettim. Kuran’ın hepsini bir kitap halinde toplamadan sırtımdaki üstlüğümü çıkarmadım.” (14*)

​

İmamı Ali efendimizin bir araya topladığı Kuran, ayetlerin iniş şekli, tefsiri (açıklaması) ve tevili (başka anlamını) içeriyordu. Kuran’ı Kerim’in iniş şekli, ayetlerin açıklamasız ve tevilsiz durumudur. Şimdi elimizde bulunan Kuran’ı Kerim iniş şekliyledir. Kuran’ı Kerim’in doğru ve hakkıyla anlaşılması için, tefsir ve tevile ihtiyacımız vardır. Kuran’ı Kerim’in tefsir ve tevilini doğru ve hakkıyla bilen tek merci Ehli Beyt ve onlardan gelen on iki imamdır.  

Buraya kadar hep Sünni kardeşlerimizin ana kaynaklarında bulunan haberlerle, Ehli Beyt ve Kuran arasındaki bağı ifade eden haberleri aktardık.

Bu konuyla ilgili Ehli Beyt imamlarından aktarılan ve Alevi ana kaynaklarında bulunan haberlere yer vermek istiyoruz.

​

Alevi kaynaklarında Ehli Beyt ve Kuran arasındaki bağlantı

 

Peygamber efendimiz Hz. Muhammed (s.a.a.s.) Ğadir Humm gününde, ümmetinden hazır bulunan on binlerce insana hitaben şöyle buyurdu:

“Ey insanlar! Kuran’ı almaya ve ayetlerini öğrenmeye bakınız! Kuran’ın hüküm içeren ayetlerine tutunun ve benzer anlamlı ayetlerine uymayın. Allah’a yemin olsun ki Kuran’ın içinde bulunan gerçekleri ve tefsirini şu elini tutup havaya kaldırdığım Ali ancak size açıklayabilir. Çünkü kendisi benden sonra sizin emir sahibinizdir. Ali bin Ebi Talib kardeşim ve size önder olarak vasiyet ettiğimdir. Ona uyulmasını, onu emir sahibi edinmenizi şanı yüce Allah bana bildirildi.” (15*)

​

Peygamber efendimiz Hz. Muhammed (s.a.a.s.) buyurdu ki:

“Ben ve Ali evveliz (ilkleriz). Ben ve Ali ahiriz (son olanlarız). Ben ve Ali önde gidenleriz. Ben ve Ali yüceltenleriz. Ben ve Ali şefaat edenleriz. Ben ve Ali Allah’ın sözüyüz. Ben ve Ali Allah’ın özelleriyiz. Ben ve Ali Allah’ın sevdiğiyiz. Ben ve Ali Allah’ın yüzüyüz (ona ondan gelinmesini istediği yeriyiz). Ben ve Ali Allah’ın yanıyız. Ben ve Ali Allah’ın yeminleriyiz. Ben ve Ali Allah’ın emanet yeriyiz. Ben ve Ali Allah’ın vahiy olarak söylediklerinin hazinesiyiz. Ben ve Ali Allah’ın gizli, görünmeyen bilgisinin yeriyiz. Ben ve Ali, Allah’tan indirilen ayetlerin kaynağıyız. Ben ve Ali Allah’tan indirilen ayetlerin özündeki anlamıyız. Cebrail bizim evimize indi. Ben ve Ali Allah’ın kutsiyet yeriyiz. Ben ve Ali, bilgi özünü saçan aydınlığız. Ben ve Ali esirgemenin ve bağışlanmanın anahtarlarıyız. Ben ve Ali nimetin pınarlarıyız. Ben ve Ali ümmetin şerefiyiz. Ben ve Ali imamların efendileriyiz. Ben ve Ali zamanın yüce yerleriyiz. Ben ve Ali insanların bilginleri ve efendileriyiz. Ben ve Ali şehirlerin emir sahipleriyiz. Ben ve Ali yeterliliğin, önderliğin, korumalığın, yönlendirmenin ve idarenin sahipleriyiz. Ben ve Ali kurtuluş yolunun sahipleriyiz. Ben ve Ali gökteki ve yeryüzündeki hak yoluyuz. Ben ve Ali dosdoğru yolun ve hak üzere sabit olan gidişatın sahipleriyiz. Bana ve Ali’ye iman eden Allah’a iman etmiş olur. Bana ve Ali’ye karşı gelen Allah’a karşı gelmiş olur. Benim ve Ali hakkında şüpheye düşen Allah’a karşı şüpheye düşmüş olur. Beni ve Ali’yi hakkıyla bilen Allah’ı bilmiş olur. Benden ve Ali’den uzaklaşan Allah’tan uzaklaşmış olur. Bana ve Ali’ye itaat eden Allah’a itaat etmiş olur. Ben ve Ali Allah’a varmanın vesilesiyiz. Ben ve Ali Allah’ın rızasına eriştirenleriz. Her türlü günahtan temiz olmak, halifelik makamı ve doğru yola sevk etmek bana ve Ali’ye aittir. Allah’tan haber almak, insanlar üzerinde emir sahibi olmak ve imamlık bende ve Ali’dedir. Ben ve Ali bilgi özünün kaynağıyız. Ben ve Ali esirgenmenin ve bağışlanmanın kapısıyız. Ben ve Ali her türlü günahtan uzak olmanın ağacıyız. Ben ve Ali Allah’a hakkıyla itaat etmenin özüyüz. Ben ve Ali Allah’ın en yüce örneğiyiz. Ben ve Ali Allah’ın kulları üzerindeki en yüce deliliyiz. Ben ve Ali sapasağlam ve kopmak bilmeyen bir kulpuz (ona tutunulması gereken yeriz) ki, her kim ona tutunursa kurtulur.” (16*)

​

Peygamber efendimiz Hz. Muhammed (s.a.a.s.) buyurdu ki:

“ Ali, Allah’ın kitabının (Kuran’ın) tefsiridir. Ali, Kuran’a davet edendir. Helal ve haram olanlar, sayacağım ve sizlere anlatacağımdan daha çoktur. Bir makamda helali emrediyor ve haramı yasaklıyorum. Sizin üzerinize kabullenme sözü almaya emredildim. Şanı yüce Allah, müminlerin buyruk sahibi Ali’yi ve ondan sonra gelecek olan Ehli Beyt imamlarını önder kabullenmenizi emretti. 

Ey insanlar! Kuran’ı almaya ve ayetlerini öğrenmeye bakınız! Kuran’ın hüküm içeren ayetlerine bakınız ve benzer anlamlı olan ayetlerini bırakınız! Allah’a yemin olsun ki, Kuran’ın içindeki gerçekleri ve tefsirini ancak Ali size açıklayabilir!” (17*)

​

Peygamber efendimiz Hz. Muhammed (s.a.a.s.) yanında imamı Hasan ve imamı Hüseyin olduğu halde evinden çıkarak, ashabına hitaben şöyle buyurdu:

“Ey insanlar! Bu Hasan ve Hüseyin peygamberinizin en yakınları, Ehli Beyti, soyu ve halifeleridir. Allah, ikisini yüceliği ile üstün kılmıştır. Allah, ikisine sırrını vermiştir. Allah, gizli ve bilinmeyen bilgisini ikisinde kılmıştır. Allah, ikisine kulları üzerindeki idareyi vermiştir. Allah ikisini en derin bilgisine vakıf kıldı. Allah ikisine ilminin özünü öğretti, kulları üzerinde hâkim ve emir sahibi kıldı. Allah, ikisini indirdiği Kuran ayetlerine bilge olarak seçti. Allah, ikisine meleklerin hizmetini sundu. Allah, ikisini mülkü üzerinde tasarruf sahibi kıldı. Allah, ikisini sırrına ulaştırdı, sözünü halka ulaştırmak ve onların üzerinde emrini gerçekleştirmek için ikisini seçti. Allah, ikisini dini için bayrakları kıldı. Allah, ikisini kulları üzerinde şahitleri ve memleketi üzerine eminleri kıldı. İkisi doğru yolu sağlayan imamlar, peygamberin yetenekli en yakınları ve soyudur. İkisi yüce efendiler ve ortada duran ümmettir. İkisi yüce söz, dünya halkının efendileri, esenliğe ve bağışlanmaya ulaştıranlardır. İkisi onlara sığınanlara koruma ve onlara tutunanlara da kurtuluştur. İkisinin emrine giren mutlu olur ve kim onlara karşı çıkarsa bedbaht olur. İkisine bağlanan azaptan kurtulur ve kim onları terk ederse doğru yoldan çıkar ve kaybeder. İkisi Allah’a davet eder, Allah’tan söyler ve Allah’ın emriyle hareket ederler. İkisinin evinde Kuran’ın ayetleri indi ve emin Cebrail ikisine gönderildi.” (18*)

​

Peygamber efendimiz Hz. Muhammed, Allah’ın duası ve selamı ona ve tertemiz Ehli Beytine olsun, buyurdu ki:

“Ali benim kardeşim, vezirim, halifem ve benim yerime bildirendir. Ondan doğru yolu talep ederseniz, size doğru yola götürür. Ona uyarsanız kurtulursunuz ve ona karşı muhalif olursanız doğru yoldan saparsınız. Allah bana Kuran’ı indirdi, her kim ona karşı muhalefet ederse doğru yoldan çıkar ve her kim Kuran’ın ilmini Ali’den başka bir kişiden isterse yok olur!” (19*)

​

Peygamber efendimiz Hz. Muhammed, Allah’ın duası ve selamı ona ve tertemiz Ehli Beytine olsun, buyurdu ki:

“Ey Ali! Sen benim kardeşimsin ben de senin kardeşinim. Ben peygamberlik için seçildim ve sen de imamlık makamı için seçildin. Ben ayetlerin okunduğu ilminin sahibiyim, sen de ayetlerin tevil (okunuşundan başka olan) ilminin sahibisin.” (20*)

​

Peygamber efendimiz Hz. Muhammed, Allah’ın duası ve selamı ona ve tertemiz Ehli Beytine olsun, buyurdu ki:

“ Ey Ali! İnsanların Kuran’ın tevilinden bilmediklerini sen onlara öğreteceksin!”

İmamı Ali efendimiz sordu ki:

“Ey Allah’ın elçisi! Senden sonra elçiliğini ne üzere bildireyim?”

Peygamber efendimiz buyurdu ki:

“İnsanlara Kuran’ın tevilinden zor gelen kısmını sen onlara haber edeceksin!” (21*)

​

Peygamber efendimiz Hz. Muhammed, Allah’ın duası ve selamı ona ve tertemiz Ehli Beytine olsun, buyurdu ki:

“Her kim kendi görüşüyle Kuran’ı tefsir ederse, hakkı da söylese hata etmiş olur!” (22*)

​

Peygamber efendimizin ashabından olan Ebu Said el-Hudri dedi ki:

“Allah’ın elçisine (Hz. Muhammed’e) “Kitaptan bir ilmi olan kimse dedi ki…” (*) ayetinde geçen bu kişinin kim olduğunu sordum. Peygamber bana dedi ki:  O kişi, Davud’un oğlu Süleyman kardeşimin veziridir. Ben dedim ki: “De ki: Benimle sizin aranızda şahit olarak Allah ve yanında Kitap’ın bilgisi olan yeter.” (**) ayetinde kast edilen şahıs kimdir? Peygamber bana dedi ki: O kişi kardeşim Ali bin Ebi Talib’tir!” (23*) (*) Neml suresi: 40; (**) Ra’d suresi: 43 

(23*)

​

Müminlerin buyruk sahibi imamı Ali efendimizin huzuruna Allah’ın varlığına inanmayan bir kişi geldi ve Kuran’ın içinde “müteşâbih” birbirine benzer anlamlı ayetler hakkında sordu. İmamı Ali efendimiz cevabında buyurdu ki:

“Allah ilime ehil kıldı ve kullarını bu ilim ehline itaat etmelerini farz kıldı, buyurdu ki: Allah’a, Peygambere ve sizden olan emir sahiplerine itaat edin. (*) yine buyurdu ki: Hâlbuki onu Peygambere ve kendilerinden olan yetki sahiplerine götürseydiler, içlerinde işlerin gerçeğini anlayan kimseler muhakkak ki onu bilirlerdi. (**) Yine buyurdu ki: Allah’tan korkun ve doğrularla beraber olun. (***) Yine buyurdu ki: Onun tevilini ise bir Allah bilir, bir de ilimde derinleşmiş olanlar. (****) Yine buyurdu ki: Evlere kapılarından geliniz. (*****) Ayette kast edilen evler, ilim evleridir ki bunlar Allah’ın peygamberlerde kıldığıdır. Bu evlerin kapıları da, peygamberlerin ümmetlerine önder olarak vasiyet ettikleri imamlardır. Ümmete vasiyet edilen imamların hâkimiyeti ve sözü dışında, sınırları, kanunları, uygulamaları ve dini eğitimleri dışında yapılan bütün hayır işleri geri çevrilir ve kabul görmez. Bunu yapanlar (Ehli Beytten öğrenmeyenler), iman sıfatlarına sahip olsalar bile küfre sapmış olurlar. Şanı yüce Allah kelamını (sözlerini) üç kısma ayırdı: bir kısmını bilgin ve cahil kişilerin anlayacağı şekilde kıldı. Bir kısmını ancak aklı duru ve temiz, hissi ince ve hoş, ayırt etme kabiliyeti yerinde olanlar ve Allah’ın kalplerini İslam’a açtığı kişiler anlayabilirler. Bir kısmını ise ancak Allah, melekleri ve ilimde derinleşmiş olanlar bilebilirler. Bunu öyle kıldı ki, peygamberin makamını istila eden batıl ehli (doğru ve haklı olmayanlar), Allah’ın onlarda kılmadığı bu ilme sahip olduklarını iddia edemesinler. Böylece batıl ehlinin, onların üzerine emir sahibi kılınan ve itaat etmekte onlara karşı kibirlendikleri kişilerin (Ehli Beytin)  bilgisine mukayyet ve mecbur olsunlar.” (24*) (*) Nisa suresi: 83; (**) Nisa suresi: 59; (***) Tevbe suresi: 119; (****) Âl-i İmrân suresi: 7; (*****) Bakar suresi: 189    

(1* Vesail el-Şia c: 27, s: 194 “Kuran ve Ehli Beyt bağı” başlığı)

​

Müminlerin buyruk sahibi imamı Ali efendimiz buyurdu ki:

“Ben Allah’ın gözüyüm. Ben Allah’ın eliyim. Ben Allah’ın yanıyım. Ben Allah’ın kapısıyım.” (25*)

​

Müminlerin buyruk sahibi imamı Ali efendimiz buyurdu ki:

“Ben Allah’ın ilmiyim. Ben Allah’ın her şeyi içine sığan kalbiyim. Ben Allah’ın konuşan diliyim. Ben Allah’ın bakan gözüyüm. Ben Allah’ın eli ve yanıyım.” (26*)

​

Müminlerin buyruk sahibi imamı Ali efendimiz halifelik makamına geçtiğinde buyurdu ki:

“Ey insanlar! Beni kaybetmeden önce bana sorunuz! Bu ilim, Allah’ın duası ona ve Ehli Beytine olsun, Muhammed’in bana verdiğidir! Bende öncekilerin ve sonrakilerin ilmi vardır. Allah’a yemin olsun ki üzerine oturacağım bir döşek açılsa, üzerinde oturup Tevrat ehline Tevrat’la, Zebur ehline Zebur’la, İncil ehline İncil’le ve Kuran ehline de Kuran’la dini hükümleri verirdim. Hatta Allah’ın bütün kitapları konuşarak derlerdi ki: Ali doğruyu söyledi ve Allah’ın benimle indirdiği bilgiye dayanarak hüküm verdi! 

Sizler gündüz ve gece Kuran’ı okuyorsunuz, Allah’ın Kuran’da indirdiğini hakkıyla bileniniz var mı?

Allah’ın kitabında “Allah dilediğini siler, dilediğini de sabit kılar. Ana kitap ondadır.” (*) ayeti olmasaydı, geçmişte bütün olanları, gelecekte olacakları ve kıyamete kadar bütün olacakları size haber verirdim!

Beni kaybetmeden önce sorunuz! Her şeyi hakkıyla yaratan Allah’a yemin olsun ki, gece mi gündüz mü indiğini, Mekke’de ve Medine’de inenleri, seferde ve yerleşim yerinde inenleri, hükmü geçerli olan ve hükmü geçersiz olanları, hüküm içeren ve benzer anlamlara sahip olanları, indiği şekliyle ve esas olan manasını ayet, ayet bana sorsanız size haber verirdim!” (27*) 

(*) Ra’d suresi: 39 

​

Müminlerin buyruk sahibi imamı Ali efendimiz Kufe halkı ile ibadet ederken aynı sureyi her sabah kırk gün okudu. Oradaki münafıklar kendi aralarında dediler ki: 

“Allah’a yemin olsun ki Ebu Talib’in oğlu (Hz. Ali) Kuran’ı okuyamıyor! Okuyabilseydi bize bu sureden başka bir süre daha okurdu!”

İmamı Ali bundan haberdar olduğunda buyurdu ki:

“Bunu söyleyenlerin vay haline! Kuran’ın geçerliliğini kaybeden ve koruyan, hüküm içeren, benzer manası olan, bağlayan ve ayıran bütün ayetlerini ve manalarını oluşturan her harfini ben bilirim. 

Allah’a yemin olsun ki Allah’ın elçisi Muhammed’e (s.a.a.s.) inen her harfin ne için indiğini, hangi günde ve yerde indiğini ben bilirim. Vay hallerine! Kuran’daki şu ayeti okumuyorlar mı ki: Şüphesiz bu (anlatılanlar), önceki kitaplarda, İbrahim ve Musa'nın kitaplarında da vardır. (*) Allah’a yemin olsun ki bende bu kitapların bilgisi vardır. Bunu Allah’ın elçisinden (s.a.a.s.) miras olarak aldım ve Allah’ın elçisi de (s.a.a.s.) bunu İbrahim (aleyhi selamdan) ve Musa (aleyhi selamdan) miras olarak aldı. Vay hallerine! Allah’a yemin olsun ki Allah, benim hakkımda: onu size bir ibret yapalım ve belleyen kulak onu bellesin (**), ayetini indirdi! Ashap ve ben Allah’ın elçisinin (s.a.a.s.) huzurundayken ona vahiy indiğinde, inen ayetin anlamını bize anlatırdı. Peygamberin (s.a.a.s.) anlattıklarını ben bellerdim. Ashap ise bunu anlamaz ve peygamberin huzurundan ayrıldığımızda: "Az önce ne söyledi?" (***) diye sorarlardı.” (28*) 

(*) A’la suresi: 18-19; (**) Hâkka suresi: 12; (***) Muhammed suresi 16: İçlerinden bir kısmı seni dinler, sonra senin yanından çıktıklarında, kendilerine ilim verilmiş olanlara şöyle sorarlar: "Az önce ne söyledi?" İşte bunlar, Allah'ın, kalplerine mühür bastığı kimselerdir, boş arzularının ardına düşmüşlerdir.

(28*)

​

Müminlerin buyruk sahibi imamı Ali efendimiz buyurdu ki:

“Ey insanlar! Allah’tan çekinin ve bilmediğinizle insanlara fetva vermeyin! Allah’ın elçisinin (s.a.a.s.) söylediklerinin bir kısmı ashabı tarafından başka anlama dayandırıldı ve peygamberin söyledikleri vardır ki, her kim bunu başka yere koyarsa peygamberin hadisiyle yalan söylemiş olur!”

İmamı Ali efendimizi dinleyen ashabından birileri ayağa kalkıp dedi ki:

“Ey müminlerin buyruk sahibi! Ashabın Kuran’dan bize aktardıkları bilgileri ne yapacağız?”

Müminlerin buyruk sahibi imamı Ali buyurdu ki:

“Kuran’ın bilgisini Muhammed’in (s.a.a.s.) Ehli Beytinden sorun!” yani ashaptan sormayın! (29*)

​

Müminlerin buyruk sahibi imamı Ali efendimiz buyurdu ki:

“Ey insanlar! Sorduğunuz ve bilmek istediğiniz her şey Kuran’dadır. Bu bilgiyi öğrenmek isteyen bana sorsun!” (30*)

​

İmamı Ali efendimize, Kuran’ı Kerim’in bazı ayetlerinin yorumu/sonucu hakkında soruldu. Soran kişi Kuran’ın içinde çok anlamlı ayetlerin bulunduğunu ve bunların doğru olmadıklarını iddia ettiğinde, imamı Ali efendimiz buyurdu ki:

“Münafık olanlar Kuran’ın tefsirine/yorumuna ait birçok bilgiyi değiştirdiler. Şanı yüce Allah’ın ismen zikrettiği vasileri (Ehli Beyt imamlarını) ve münafıkları (Ehli Beyt düşmanlarını) ayetlerin tefsirinden/yorumundan çıkardılar. Ama şanı yüce Allah o münafıkların gözlerini kör etti de onun velilerinin (Ehli Beyt imamlarının) yüceliklerine, makamlarına ve onlara itaatin zorunluluğuna işaret eden birçok ayeti çıkaramadılar.” (31*)

​

(İmamı Ali efendimizin ashabından olan) Suleym bin Kays el-Hilâli hazretleri, imamı Ali efendimize dedi ki:

“Selman, Mikdad ve Ebu Zer’den Kuran’ın tefsiri hakkında bazı şeyleri ve Allah’ın peygamberinin hadislerini, halkta mevcut olmadığı şekliyle duydum? Daha sonra senden de, onların söylediklerini doğrulayan şeyleri duydum. Halkta Kuran’ın tefsiriyle ilgili bilgileri ve Allah’ın elçisinin hadislerini gördüm, sizler bunların söylediklerine muhalif şeyleri söylüyorsunuz ve onların söylediklerinin doğru olmadığını öne sürüyorsunuz. Acaba halk, Allah’ın elçisinin söylediklerine karşı kasıtlı olarak yalan mı söylüyor? Kuran’ı görüşlerine göre mi tefsir ediyorlar?”

Müminlerin buyruk sahibi imamı Ali efendimiz buyurdu ki:

“Sordun ve şimdi de cevabını anla: insanların (halkın) elinde hak ve hak olmayan, doğru ve yalan, geçerliliğini kaybeden ve bunun yerine gelen, genele ve özele hitap eden, hüküm içeren ve benzer anlamlı olan, akılda bellenen ve hayal edilen bilgiler var. Allah’ın elçisinin (s.a.a.s.) zamanında, bazı kişiler onun dilinden (ona dayandırılan hadislerle) yalan söylediklerinde, halka hitaben dedi ki: 

Ey insanlar! Benim dilimden (bana dayandırılan hadislerle) yalan söyleyenler çoğaldı! Her kim bilinçli olarak benim söylemediğimi söylemişim gibi bana dayandırarak söylerse, cehennemde ona oturacak bir yer hazırlamış olur! 

Daha sonra peygamber vefat ettiğinde, onun söylemediklerini ona dayandırarak yalan söylediler. Size/halka, beşincisi olmayan dört kişiden hadis gelmiştir. Hadisleri size aktaran dört kısım insanlar şunlardır:

• İslam dinini menfaatine kullanan ve iman ettiğini gösteren bir münafıktan ki, bu gibisi Allah’ın elçisinin dilinden yalan söylemekten kötülük ve zarar hissetmeyendir. 

• Allah’ın elçisinden bir şeyi duyup, söylendiği gibi aktarmayan ve onda yanlış fikir edinendir. Böyle birisi, bilinçli yalan söylemek için bunu yapmamıştır. Bu duyduğu kendisindedir, onunla söyler, onunla işini görür ve başkalarına anlatarak: Ben bunu Allah’ın elçisinden duydum, der. Müslümanlar bu kişinin söylediklerinin, kendisi tarafından yanlış anlaşıldığını bilseydiler, söylediği hadisi kabul etmezlerdi. Kendisi de duymuş olduğu hadisi yanlış anladığını bilseydi, o hadisi kabul etmezdi.  

• Üçüncü kişi ise, Allah’ın elçisinin bir şey hakkında emir verdiğini duymuş ama daha sonra bu emrini geri çektiğini bilmemiştir. Veya önce bir şeyi yasakladığını duymuş ve daha sonra peygamberin onu emrettiğini bilmemiş. Böylece geçerliliği olmayanı bellemiş ve esas geçerli olanı bilmemiştir. Bu kişi, önceden bildiği hadisin geçersiz olduğunu bilseydi, o hadisi bırakırdı. Bu hadisi ondan duyan insanlar da, bu hadisin geçerli olmadığını bilseydiler, o hadisi bırakırlardı.

• Dördüncü kişi ise, hiçbir zaman Allah’ın elçisinin hadislerinde yalan söylemez. Allah’ın elçisine olan saygısından ve Allah’tan korktuğundan yalanı sevmez, ondan tiksinir. Allah’ın elçisinden duyduğu hadisi aynen aklında beller, duyduğu gibi başkalarına aktarır ve onu kelime olarak ne azaltır ne de çoğaltır. Bu gibileri, geçerliliğini kaybeden hadisleri ve bu hadislerin yerine geçen hadisleri bilirler. Geçerli olan hadisle işlerini görür ve geçerliliğini kaybeden hadisleri bırakır. Çünkü Peygamberin emri Kuran gibidir. Kuran’da geçerliliğini kaybeden ayetler ve onların yerine geçen ayetler olduğu gibi, genele ve özele hitap eden ayetleri vardır, yine hüküm içeren ve anlam benzerliği taşıyan ayetleri vardır. Peygamberin hadisleri de aynıdır. Bazen peygamberin (s.a.a.s.) sözleri iki yönlü olmuştur, genele ve özel kişilere hitap eden sözleri gibi, tıpkı Kuran’da olduğu gibidir. Peygambere (s.a.a.s.) inen her ayeti kendisi bana anlamı ile okudu ve yazdırdı, ben de yazdım. Bana ayetlerin tevilini, tefsirini, geçerliliğini kaybeden ve bunun yerine gelenleri, hüküm içeren ve anlam benzerliği taşıyanı, özel kişilere ve genele hitap eden ayetleri öğretti. Peygamber (s.a.a.s.), bütün bu öğrettiklerini unutmamam ve anlamam için Allah’tan bana dua etti. Allah’ın kitabından hiç bir ayeti unutmadım ve peygamberin bana öğrettiği ve yazdırdığını da unutmadım.” (32*) 

​​

​

Sonuç itibarıyla Ehli Beyt ve Kuran birbirine bağlı bir bütündür. Ehli Beyt’siz Kuran bilgisi doğru değildir ve Kuran’sız Ehli Beyt bilgisi de doğru değildir. Bu iki değerin arasındaki fark, birinin konuşabilmesi ve öbürünün ise dilsiz/suskun olmasıdır. Ehli Beyte bağlanarak ancak dosdoğru yolda olabiliriz.